Sinh địa (can địa hoàng),thục địa là những vị thuốc được chế biến từ rễ củ cây địa hoàng Rhemannia glutinosa (Gayne...) Libosch. Họ hoa mõm sói Scrophulariaceae.
1. Chế biến sinh địa
Địa hoàng được thu hoạch vào 2 vụ: Vụ thu thu hoạch vào tháng 7,8, vụ xuân thu hoạch vào tháng 1,2. Cần chế sinh địa ngay sau khi thu hoạch
1.1. Phương pháp 1 (Dược điến Việt Nam)
Đào, thu lây rễ củ, rửa sạch, để ráo nước. Sấy từ từ ở nhiệt độ 50-60°C đến khi củ mềm , cắt ngang thấy thịt củ có màu đen,dính, vị hơi ngọt,sấy tiếp tục đến khi khô kiệt.
1.2. Phương pháp 2 (theo kinh nghiệm)
Chế qua 3 giai đoạn:
- Giai đoạn 1 (sấy): củ địa hoàng được phân loại to nhổ, sây nhẹ. Ngày đầu sấy ở nhiệt độ 35-40°C, đến khi vỏ khô se. Các ngày sau sấy ở 50-60°C đến khi củ mềm dẻo, thịt củ có màu đen thì lấy ra (khoảng 5-7 ngày).
- Giai đoạn 2 (ủ): rải sinh địa đã chế ỏ trên ra sàn, ủ kín bằng bao tải đến khi có lớp mốc trắng mọc đều, thịt củ đen bóng, có chất dịch đen dính, củ dẻo thì lấy ra.
- Giai đoạn 3 (sấy): Củ sinh địa ở trên được cho sấy ngay ở 50-60°C đến khi khô kiệt.
Tiêu chuẩn thành phẩm: sinh địa khô kiệt, củ mềm dẻo, thịt củ màu đen bóng, có chất dịch dính, vị ngọt hơi đắng, không mốc mọt. Độ ẩm an toàn không quá 18%.
2. Chế biến thục địa
2.1. Mục đích
Thay đổi tác dụng của sinh địa
- Sinh địa vị đắng ngọt, tính lương. Công năng: thanh nhiệt, lương huyết, sinh tân dịch.
- Thục địa vị ngọt, tính ôn. Công năng: bổ âm dưỡng huyết, sinh tân dịch.
- Tăng tính ấm, giảm tính hàn của vị thuốc bằng cách sủ dụng sự tác động của nhiệt và một sô' phụ liệu: sinh khương, sa nhân, rượu.
2.2. Chê biến cổ truyền
2.2.1. Chế biến theo phương pháp Dược điển Việt Nam
Nấu lần 1: sinh đỊa được rửa sạch, cho vào thùng, cho rượu ethylic 40° theo tỷ lệ 90kg sinh địa, 10 lít rượu, thêm nước đủ ngập. Đun sôi 6-8 giờ; khi đun thì cứ 1 giò lại múc dịch nấu tưới đều lên củ. Đun liên tục 3 ngày đêm; vớt ra phơi.
Nấu lần 2: sinh khương 2kg được giã nhỏ, thêm nước vắt lấy dịch. Cho dịch này vào cùng củ sinh địa ở trên nâu tiếp tục, phơi. Làm như vậy 5-7 lần đến khi có màu đen nhánh, tẩm hết dịch nấu, phơi đến khô kiệt.
2.2.2. Chế biến theo phương pháp kinh nghiệm
- Tẩm: ngâm lOOg bột sa nhân trong rượu ethylic 5-7 ngày. Tẩm dịch này vào lOkg sinh địa
- Nấu: cho sinh địa vào cùng dịch rượu sa nhân đun cách thuỷ 3 ngày đêm. Vót ra, phơi tẩm dịch trên, 3 giờ. Làm như vậy đến khi hết dịch.
- Phơi: phơi đến khi sờ không dính tay, củ mểm dẻo là được
Chú ý:Có thể sây thục địa thay cho phơi nắng. Nhiệt độ sấy 50-60°C. Nếu sấy nhiệt độ cao thì củ thục địa sẽ giảm mùi thơm, bên trong ướt, bên ngoài khô cứng.
Thục địa phơi nắng có thể chất dẻo, mềm và mùi thơm hơn thục địa sấy. Tiêu chuẩn thành phẩm: thục địa mềm dẻo, chắc. Màu đen bóng. Vị ngọt, mùi thơm. Độ ẩm an toàn không quá 10%.
Các bạn có thể dễ dàng mua sinh địa, thục địa tại nhà thuốc online bằng cách
- Mua hàng trực tiếp tại cửa hàng :
- Đ/c : Ngách 8/43 Phú đô, Từ Liêm, Hà Nội
- Mua hàng trên website : http://santhuoc.net
- Mua hàng qua số điện thoại hotline : Call/Zalo: 0901796388 để được gặp dược sĩ đại học tư vấn cụ thể và nhanh nhất
